Αν και χρειαζόμαστε μόνο ελάχιστες ποσότητες από αυτό, το σελήνιο, είναι ένα πολύ σημαντικό ιχνοστοιχείο για την υγεία μας. Είναι απαραίτητο για την δημιουργία των θυρεοειδικών ορμονών, την αναπαραγωγή, τη σύνθεση του DNA, ενώ μας προστατεύει από τη μόλυνση, τις φλεγμονές αλλά και το οξειδωτικό στρες. Το σελήνιο είναι ένα ιχνοστοιχείο που δεν μπορούμε να παράγουμε στον οργανισμό μας κι έτσι πρέπει να το λαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας. Όμως, η συγκέντρωση σεληνίου στις τροφές εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την περιεκτικότητα σε σελήνιο του εδάφους της εκάστοτε περιοχής. Τα ευρωπαϊκά εδάφη δεν είναι ιδιαίτερα πλούσια σε σελήνιο σε σχέση με άλλα μέρη του κόσμου, κυρίως συγκριτικά με τις Η.Π.Α όπου το έδαφος στις πεδιάδες της Νεμπράσκα και της Ντακότα έχει πολύ υψηλά επίπεδα.
Σελήνιο, ένα ιχνοστοιχείο κλειδί για το θυρεοειδή
Ο θυρεοειδής είναι το όργανο που έχει την υψηλότερη συγκέντρωση σεληνίου στο σώμα μας και αυτό γιατί παίζει σημαντικό ρόλο στην ικανότητα του αδένα να παράγει τις θυρεοειδικές ορμόνες με την χρήση ιωδίου. Η θυρεοειδίτιδα του Hashimoto, η πιο συνηθισμένη αυτοάνοση ασθένεια, συνδέεται με υψηλή πρόσληψη ιωδίου, σε συνδυασμό με έλλειψη σεληνίου, σιδήρου και πιθανώς βιταμίνης D, αν και τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D μπορεί να σχετίζονται με την ίδια την ασθένεια.
Επιπλέον, η ανεπάρκεια σεληνίου συνδέεται με μια ποικιλία θυρεοειδικών προβλημάτων, όπως:
- Υποθυρεοειδισμός
- Υποκλινικός υποθυρεοειδισμός
- Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα του Hashimoto
- Βρογχοκήλη
- Καρκίνος του θυροειδούς
- Νόσος του Graves
Άλλα συμπτώματα έλλειψης σεληνίου περιλαμβάνουν:
- Έλλειψη γονιμότητας
- Απώλεια μαλλιών – εύθραυστα νύχια
- Κούραση
- Αύξηση βάρους
- Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Δυσκολία σκέψης και / ή αδυναμία συγκέντρωσης
Πόσο σελήνιο χρειαζόμαστε;
Σύμφωνα με το Συμβούλιο Τροφίμων και Διατροφής (FNB) και ττο Ινστιτούτο Ιατρικής των Εθνικών Ακαδημιών συνιστά στα υγιή άτομα ηλικίας 14 ετών και άνω λαμβάνουν καθημερινά 55 mcg σεληνίου από όλες τις πηγές. Η σύσταση ανέρχεται σε 60 mcg ημερησίως εάν είστε έγκυος και 70 mcg ημερησίως αν θηλάζετε. Μπορείτε να πάρετε με ασφάλεια έως και 400 mcg ημερησίως μεταξύ των τροφίμων και των συμπληρωμάτων.
Μορφές και Πηγές
Υπάρχουν δύο μορφές σεληνίου: οργανικά (σεληνομεθειονίνη και σεληνοκυστέίνη) και ανόργανα (σεληνικά και σεληνικά). Και οι δύο μορφές είναι καλές πηγές, αλλά η έρευνα έχει δείξει ότι η χρήση της οργανικής μορφής σεληνίου ως συμπλήρωμα μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική επειδή το σώμα σας απορροφά περισσότερο από το 90% οργανικό σελήνιο, αλλά μόνο περίπου το 50% της ανόργανης μορφής.
- Βραζιλιάνικα φυστίκια
- Θαλασσινά, όπως γαρίδες, σαρδέλες, σολομό, ιππόγλωσσα και τόνου
- Κρέατα όπως η μπριζόλα, το βόειο κρέας, το βοδινό κρέας και το ζαμπόν
- Πουλερικά
- Αυγά
- Ψωμιά
- Σιτηρά
- Κόκκοι
Το σελήνιο μπορεί να βρεθεί σε συμπληρώματα είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμούς σε πολυβιταμίνες. Λόγω των συνολικών επιπτώσεών του στο σώμα, διεξάγεται έρευνα σχετικά με το εάν η συμπλήρωση σεληνίου μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου, της ασθένειας του θυρεοειδούς, των καρδιακών παθήσεων και της γνωσιακής παρακμής που συμβαίνει καθώς γερνάμε.
Μέχρι να μάθουμε περισσότερα γι’αυτό, ας δώσουμε βάση σε μία ισοροπημένη διατροφή που περιέχει ποικιλία τροφών προκειμένου να εξασφαλίσουμε την ημερίσια συνιστώμενη κατανάλωση σε σελήνιο.
Πηγές:
- Susan J. Fairweather-Tait,1 Yongping Bao,1 Martin R. Broadley,2 Rachel Collings,1 Dianne Ford,3 John E. Hesketh,3 and Rachel Hurst1. (2011). Selenium in Human Health and Disease. ANTIOXIDANTS & REDOX SIGNALING Volume 14, Number 7. DOI: 10.1089=ars.2010.3275
- Stoffaneller, R., & Morse, N. L. (2015). A review of dietary selenium intake and selenium status in Europe and the Middle East. Nutrients, 7(3), 1494-537. doi:10.3390/nu7031494
- Zimmermann MB1, Köhrle J. (2002). The impact of iron and selenium deficiencies on iodine and thyroid metabolism: biochemistry and relevance to public health. Thyroid. 12(10):867-78.
