Αξίζει να μιλήσουμε για τη διατροφική αξία του σέλερι καθώς είναι ένα άγνωστο λαχανικό με ισχυρή θρεπτική δράση. Χρησιμοποιείται συνήθως ως «αρωματικό» και σπάνια του δίνουμε την σημασία που πραγματικά του αξίζει. Στην πραγματικότητα όμως, το σέλερι διαθέτει μια εντυπωσιακή σειρά από θρεπτικά συστατικά και φυτοχημικές ενώσεις που μπορούν να ενισχύσουν ουσιαστικά την υγεία μας, και γι’ αυτό του αξίζει μια θέση στα πιάτα μας.
Στο άρθρο αυτό συγκεντρώνουμε τα βασικά οφέλη, τη διατροφική του αξία, τις αντιοξειδωτικές ιδιότητές του, καθώς και τα πιθανά σημεία προσοχής.
Διατροφικό προφίλ του σέλερι
Το σέλερι αποτελείται κατά περίπου 95% από νερό, κάτι που το κάνει ιδιαίτερα ελαφρύ, δροσερό και υδατικό. Παρά τη χαμηλή του ενεργειακή αξία, παρέχει σημαντικά μικροθρεπτικά συστατικά.
Κύρια θρεπτικά στοιχεία:
-
Παρέχει ελάχιστες θερμίδες και είναι πολύ χαμηλό σε υδατάνθρακες και λίπος, αποτελώντας ιδανικό λαχανικό για καθημερινή κατανάλωση.
-
Περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Κ, η οποία συμβάλλει στην υγεία των οστών και τη φυσιολογική πήξη του αίματος.
-
Προσφέρει μικρότερες αλλά χρήσιμες ποσότητες βιταμίνης C και φυλλικού οξέος.
-
Είναι πηγή καλίου και φυτικών ινών που υποστηρίζουν την υγεία του πεπτικού συστήματος και τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Αντιοξειδωτική ικανότητα: γιατί τα φύλλα είναι τόσο σημαντικά
Το σέλερι περιέχει μια σειρά από ιδιαίτερα ενδιαφέροντα αντιοξειδωτικά και φυτοχημικά, όπως apigenin, luteolin, caffeic acid, ferulic acid και p-coumaric acid.
Σημαντικό είναι ότι:
-
Τα φύλλα του σέλερι εμφανίζουν πολλαπλάσια συγκέντρωση φαινολικών ενώσεων και υψηλότερη συνολική αντιοξειδωτική δράση σε σύγκριση με το κοτσάνι.
-
Σε ορισμένες μελέτες, η αντιοξειδωτική ικανότητα των φύλλων καταγράφεται έως και πέντε φορές υψηλότερη από αυτή των πετσολαρίων (petioles).
-
Η κατανάλωση τόσο του κοτσανιού όσο και των φύλλων προσφέρει μεγαλύτερη ποικιλία αντιοξειδωτικών ενώσεων, άρα και πιο ολοκληρωμένη προστασία από το οξειδωτικό στρες.
Η υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση των φύλλων οφείλεται στον μεγαλύτερο αριθμό φαινολικών ενώσεων και φλαβονοειδών που συγκεντρώνονται στο πράσινο, φωτοσυνθετικά ενεργό τμήμα του φυτού.
Φυσικά νιτρώδη: πότε ωφελούν τον οργανισμό
Το σέλερι, όπως και πολλά φυλλώδη λαχανικά (παντζάρι, σπανάκι, μαρούλι), περιέχει φυσικά νιτρώδη. Τα νιτρώδη αυτά λειτουργούν διαφορετικά από τα νιτρώδη των επεξεργασμένων τροφίμων.
Στον οργανισμό:
-
Μετατρέπονται σε νιτρικό οξείδιο, μια ουσία που συμβάλλει στην αγγειοδιαστολή.
-
Μπορούν να υποστηρίξουν την καλή κυκλοφορία του αίματος και τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
-
Σε φυσική μορφή, μέσα από λαχανικά, δρουν προστατευτικά και δεν συνδέονται με τους κινδύνους που σχετίζονται με τα νιτρώδη των αλλαντικών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η θερμική επεξεργασία του σέλερι (βράσιμο, σιγομαγείρεμα) δεν δημιουργεί επιβλαβείς ενώσεις, καθιστώντας το απολύτως ασφαλές στην καθημερινή μαγειρική.
Πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις
Παρότι η πλειονότητα του πληθυσμού καταναλώνει το σέλερι χωρίς κανένα πρόβλημα, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν αλλεργικές αντιδράσεις.
Πιθανά σημεία προσοχής:
-
Άτομα με αλλεργία στη γύρη σημύδας ή αψιθιάς μπορεί να εμφανίσουν διασταυρούμενη αλλεργία στο σέλινο και στο σέλερι.
-
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κνησμό στο στόμα, πρήξιμο, δερματικά εξανθήματα ή πιο έντονες αντιδράσεις σε σπάνιες περιπτώσεις.
-
Οι αντιδράσεις συνδέονται συνήθως με ωμή κατανάλωση, ενώ το μαγείρεμα μειώνει σημαντικά την αλλεργιογόνο δράση των πρωτεϊνών.
Πρακτικά οφέλη στην καθημερινή μαγειρική
Το σέλερι προσθέτει γεύση, άρωμα και θρεπτική αξία σε μια ποικιλία συνταγών.
Μαγειρεμένο σε σούπες, φασολάδα ή slow cooker:
-
Βοηθά στη δημιουργία πιο γεμάτης και δεμένης γεύσης.
-
Τα φύλλα του βελτιώνουν σημαντικά το άρωμα του ζωμού.
-
Η θερμική επεξεργασία μειώνει την πιθανή πικράδα και ενισχύει τη γλυκύτητά του.
-
Συνδυάζεται ιδανικά με καρότο, κρεμμύδι, ντομάτα, λεμόνι και όσπρια.
Η χρήση του ολόκληρου —κοτσάνι και φύλλα— αποτελεί τον πιο ωφέλιμο και γευστικά σωστό τρόπο κατανάλωσης.
Πηγές
-
Kooti W., et al. (2017). “A Review of the Antioxidant Activity of Celery (Apium graveolens L.).” International Journal of Pharmacology.
-
Sardo V., et al. (2024). “Enhanced antioxidant phytochemicals and catalase activity in different parts of celery under variable nitrate fertilization.” Frontiers in Plant Science.
📌 Το άρθρο συντάχθηκε από την Κυριακή Ζακχαίου, διατροφολόγο – βιοχημικό και ιδιοκτήτρια του www.diatrofisimera.gr.
🌐 Social Media:
Instagram | TikTok | Facebook | YouTube
🙏 Σας ευχαριστώ που με εμπιστεύεστε για τη διατροφή σας!
