Σκέψου το: κάθε φορά που τσιμπάς ένα μπέργκερ ή ένα πακέτο πατατάκια, δεν είναι μόνο η ζυγαριά που παίρνει το βάρος της ευθύνης. Είναι και τα κύτταρά σου που μπαίνουν σε mode “SOS”. Γιατί το junk food, όσο λαχταριστό κι αν είναι, δεν έρχεται μόνο του. Σου φέρνει παρέα το οξειδωτικό στρες — κι αυτή είναι η χειρότερη παρέα για τα κύτταρά σου.
Η λεγόμενη “δυτική διατροφή” — aka fast food, βλέπε επεξεργασμένα τρόφιμα, γλυκά με ονόματα που μοιάζουν με pop επιτυχίες — είναι όμως το κακό σενάριο του οργανισμού σου. Πολλά λιπαρά, λίγα θρεπτικά συστατικά και ένα σενάριο γεμάτο ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (ROS) που καταστρέφουν λιπίδια, πρωτεΐνες και DNA – ναι, αυτό το άμοιρο DNA που σου έδωσε η γιαγιά σου.
Και τώρα, οι ήρωες της ιστορίας μας: Τα αντιοξειδωτικά – η κρυφή υπερδύναμη της γιαγιάς σου.
Τα αντιοξειδωτικά είναι οι αθόρυβοι ήρωες του σώματος — κάτι σαν σωματοφύλακες που εξολοθρεύουν τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (Reactive Oxygen Species, ROS), πριν αυτές ξεκινήσουν πάρτι καταστροφής στα κύτταρά μας. Πώς; Δίνοντάς τους ένα ηλεκτρόνιο με την άνεση υπερήρωα— κι έτσι αποτρέπεται ο οξειδωτικός κατήφορος. Κάποια από αυτά τα μόρια, όπως η γλουταθειόνη, η ουβικινόλη και το ουρικό οξύ, γεννιούνται εσωτερικά από τον ίδιο τον οργανισμό. Άλλα, όμως, όπως η βιταμίνη E, η βιταμίνη C και η βήτα-καροτίνη, απαιτούν… κουτάλι, πηρούνι και λίγη προσπάθεια ή αλλιώς συνειδητή επιλογή από εμάς τους ίδιους.
Εδώ, μπαίνει στη σκηνή η δυτικού τύπου διατροφή — ένα διατροφικό θρίλερ γεμάτο ωμέγα-6 λιπαρά, ζάχαρες και AGEs (και όχι, δεν είναι ροκ συγκρότημα πρόκειται για τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης). Με φρούτα και λαχανικά σε μικρές ή ανύπαρκτες ποσότητες, αυτή η διατροφή προάγει τον σχηματισμό ROS και αφήνει το σώμα χωρίς τις απαραίτητες άμυνες. Με λίγα λόγια: fast food μέσα = αντιοξειδωτικά έξω κι ένας οργανισμός απροστάτευτος απέναντι στη φθορά και την οξείδωση.
Αντίθετα, η Μεσογειακή Διατροφή — ή αλλιώς «το εργοστάσιο παραγωγής υπερδυνάμεων της γιαγιάς σου» — χαρίζει στο σώμα έναν στρατό από αντιοξειδωτικά. Η υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, ξηρών καρπών και ολικής αλέσεως δημητριακών έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο καρδιοπάθειας, καρκίνου και νευροεκφυλιστικών ασθενειών. Δεν είναι μαγεία, είναι ξεκάθαρη ρεαλιστική επιλογή.
Κουνήσου γιατί χανόμαστε
Αλλά δεν σταματάμε εκεί. Η κίνηση – ναι, αυτή η ενοχλητική λέξη που συνδέεται με την προσπάθεια και τον ιδρώτα – είναι εξίσου σημαντική και κάθε άλλο παρά χαμένος χρόνος και μάταιη προσπάθεια. Άνθρωποι που γυμνάζονται τακτικά φαίνεται να έχουν στα κύτταρά τους περισσότερα αντιοξειδωτικά ένζυμα που ρίχνουν το οξειδωτικό στρες στον Καιάδα. Αντίθετα, καθιστική ζωή, τσιγάρα και ποτά παίζουν τον ρόλο του σαμποτέρ στο σώμα, ρίχνοντας τα επίπεδα αντιοξειδωτικών και φλερτάροντας με χρόνιες ασθένειες.
TL;DR
Αν τρέφεσαι σαν έφηβος και σε περιγράφει ο χαρακτηρισμός “μόνιμος χρήστης delivery apps”, το σώμα σου δεν προλαβαίνει να σβήσει τις φωτιές που ανάβει το οξειδωτικό στρες.
Η λύση; Τρώγε σαν να μαγείρευε η γιαγιά σου με απλότητα και υλικά από το μανάβη (ή ακόμα καλύτερα τη λαϊκή), κουνήσου σαν να σε κυνηγάνε τα ROS και άσε τα αντιοξειδωτικά να κάνουν αυτό που κάνουν καλύτερα: να σε σώζουν χωρίς να ζητάνε 50 ευρω!
Πηγή:
Clemente-Suárez, V. J., Beltrán-Velasco, A. I., Redondo-Flórez, L., Martín-Rodríguez, A., & Tornero-Aguilera, J. F. (2023). Global Impacts of Western Diet and Its Effects on Metabolism and Health: A Narrative Review. Nutrients, 15(12), 2749. https://doi.org/10.3390/nu15122749
📌 Το άρθρο συντάχθηκε από την Κυριακή Ζακχαίου, διατροφολόγο – βιοχημικό και ιδιοκτήτρια του www.diatrofisimera.gr.
🌐 Social Media:
Instagram | TikTok | Facebook | YouTube
🙏 Σας ευχαριστώ που με εμπιστεύεστε για τη διατροφή σας!
